قسمت ششم:  صلح حدیبیه؛ زمانۀ پیروزی

26.      دعوت جهانی به معارف وحیانی:

·    رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دریافت که قریش با موضع خود در قبال اسلام سخت در تنگنا قرار گرفته اند. از این رو، تصمیم گرفت همراه مسلمانان در سفری عبادی برای انجام عمره رهسپار مکه شود تا در ضمن آن، ادامة رسالت اسلامی خود را اعلان و تا حدّ امکان تعالیم اعتقادی و دستورات اسلام و مراتب احترام و تجلیل خود را به بیت الله الحرام روشن نماید.

·    این حرکت حضرت، مرحلة گشایش فضای دینی و نوین و دوران انتقال از مرحلة دفاع به مرحلة گسترش و تهاجم، به شمار می آمد.

·      مبانی حکومت اسلامی در مدینه مستحکم و مستحکم‌تر می‌شد.

·      کفّار و منافقان از اقدامات پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ناامید شدند.

·    رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و یارانش پس از پیمودن راهی بسیار سخت و ناهموار، در پهن‌دشتی به نام حدیبیه فرود آمدند. ناقة رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) زانو به زمین زد، آن حضرت فرمود: این تاقه چنین عادتی نداشت، ولی همان خدایی که فیل‌ها را از رفتن به سوی مکه باز داشت، این شتر را نیز از حرکت باز داشته است.[1]

·    و به‌ناچار حکومت اسلامی مدینه را پذیرفتند و صلح حدیبیه[2] را در سال 6 هجری با نماینده‌ی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) امضا کردند.

·      نتیجه این شد که صلح اجتماعی در شبه‌جزیره عربستان ایجاد شد.[3]

---

[1] پیشوایان هدایت ج1 ص160

[2] صلح حُدَیبیه، پیمان صلحى که در سال ششم هجری بین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و مشرکان مکه در منطقه حدیبیه امضا شد. مسلمانان که برای به جا آوردن مناسک حج رهسپار مکه شده بودند با ممانعت مشرکین قریش مواجه شدند، پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تصمیم گرفت شخصی را به سوی قریش بفرستد تا مذاکره کند... پس از مذاکراتی بین طرفین، سرانجام پیمان صلح حدیبیه بسته شد که بر اساس آن صلحی ده ساله بین طرفین برقرار شد. تلاش‌هایی که قریش در گذشته برای نابودی اسلام انجام داده بودند، سبب شد پیامبراکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و مسلمانان، سال‌ها به جنگ‌های دفاعی و تحکیم مواضع و پا برجا ساختنِ ارکان دولت و جامعۀ اسلامی مشغول گردند و حضرت نتواند طی این سال‌ها با آزادی کامل، رسالت آسمانی جهانی را که آخرین آیین الهی به شمار می‌رفت به مردم ابلاغ نماید ولی با امضای پیمان‌نامۀ حدیبیه، رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از ناحیۀ قریش احساس امنیت کرد و این کار فرصت مناسبی را دست داد تا رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرستادگان خویش را نزد سران قدرت‌های بزرگ اطراف جزیرة العرب و سران قبایل جزیره و خارج از آن اعزام کند و پس از بیان تعالیم و دستورات الهی، آنان را به اسلام دعوت نماید. ( پیشوایان‌هدایت ج1 صص160-166)

[3] تدبر در سیرة تمدن ساز اهل بیت (علیهم السلام) ص62