1) اتفاقاتی که پس از ولادت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) رخ داد:
· خاموش شدن آتشکده فارس
· وقوع زمین‌لرزه‌ای که سبب ویرانی دیر و صومعه شد.
· بت‌های نصب‌شده به رو، بر زمین فروریختند.
· هر معبودی که در کنار خدای عزوجل مورد پرستش قرار می‌گرفت، از جایگاهش برکنده شد.
· وجود این اتّفاقات و اوضاع عجیب، برای ساحران و جادوگران غیرقابل‌پیش‌بینی به شمار می‌آمد.[1]
1) قبل از بعثت نبوی، فساد و جور و ستم در جامعة شبه‌جزیره، ریشه دوانیده بود.
2) به‌جز برخی از افراد، هیچ‌کس حرکت و اقدام قابل‌توجهی در مسیر اصلاح جزیرة‌العرب انجام نداد.
3) از هشدارهای پیاپی یهودیان جزیرة‌العرب که مژدة ظهور مُصلح رهایی‌بخش بشر را همراه با رسالت آسمانی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، به مردم آن سرزمین می‌دادند و اظهار می‌داشتند: «پیامبری ظهور می‌کند و بی‌تردید بت‌های شما را خواهد شکست»، می‌توان به غوطه‌ور بودن آن جامعه در فساد و تباهی استناد کرد.[1]
1. بشر از ابتدای حیات خاکی از نعمت نبوّت بهره‌مند بوده است.
2. همة انبیاء سنگ‌های بنای عظیم تمدّن توحیدی را چیدند.
3. جایگاه نبوّت به پیامبر خاتم حضرت محمد )صلی‌الله‌علیه‌وآله) رسید.
4. نتیجه: زحمات همة انبیاء الهی «تشکیل تمدن اسلامی» بود که در زمان پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به وقوع پیوست.[1]
برای تدبر در سیره دو مرحله شناخت لازم است:
مرحله اول: شناخت نفسی
شناخت خود گفتارها و عملکردها و تطابق آنها با شرایط و مقتضیات زمان که به کمک علم تاریخ به دست می آید.
مرحله دوم: نگرش موضوعی
نگرش مجموعی به سیره که خود داراری چهار گام می باشد:
گام اول: شناخت پیوسته و سیاقی حوادث. بررسی عملکردها با توجه به جریانات قبل و بعد.
گام دوم: شناخت مقایسه ای. مقایسه مجموعه های حوادث با یکدیگر.
گام سوم: نگرش مجموعی. در این مرحله، مجموعه فعالیت های یک معصوم یا تمام فعالیت های 250 ساله امامت
گام چهارم: شناخت هدایتی، با مد نظر داشتن رویکر هدایتی اهل بیت علیهم السلام
در هر علمی پیش فرض هایی پذیرفته شده وجود دارد که پایه های آن علم بر آن نهاده می شود. بررسی این پیش فرض ها در علوم مربوط به آن انجام می گیرد و از آن به مبانی تصدیقی یاد می شود. برای تدبر در سیره نیز، سه دسته پیش فرض کلامی، اصولی و تاریخی داریم که گذرا به بیان آن می پردازیم.
الف-مبانی کلامی (علم کلام)
1-منشاء امامت (منشاء وجودی --> نصب الهی و منشاء ابلاغی --> نص معصوم)
2-ویژگیهای امام (عصمت، علم، قدرت و کفایت)
3-شأن و جایگاه امام (خلیفة الله و رهبر دینی و دنیایی مردم)
4-اصل اختیار داشتن مردم در برابر امام
ب- مبانی اصولی (علم اصول فقه)
از جمله مباحثی که علم اصول به آن پرداخته، حجیت سیره اهل بیت علیهم السلام می باشد. و از آنجا که حجیت سیره به معنای لزوم پیروی و الگو گرفتن از سیره می باشد این مباحث می تواند زمینه اصولی التزام عملی به سیره اهل بیت را تبیین نماید.
1-حجیت فعل معصوم علیهم السلام
2-حجیت طریق دستیابی به فعل معصوم علیهم السلام
3-عدم اختصاص فعل معصوم به معصوم و قابلیت الگو بودن معصوم برای همه مردم
ج-مبانی تاریخی
امروزه تاریخ نه تنها به عنوان بررسی سرگذشت پیشنیان بلکه به عنوان علمی که می تواند مبنای عملکرد انسان ها قرار گیرد مورد توجه اندیشمندان بسیار قرار گرفته است. توجه به مشخصات تاریخ جهت دستیابی به الگوی عملی بسیار حائز اهمیت می باشد.
1-نظام مندی تاریخ (تاریخ، قانون به هم پیوسته و منظم دارد)
2-تکرار پذیری بازه های تاریخی
3-سیر تکاملی تحولات تاریخی
4-تدریجی و طولانی بودن تحولات تاریخی
تدبر در سیره اهل بیت علیهم السلام باعث از بین رفتن شبهه هایی می شود که ناشی از نگاه مقطعی، جزئی و سطحی به مسئله امامت، خلافت و حکومت اهل بیت علیهم السلام بوده است. هم چنین، به کشف هماهنگی کامل در رفتار معصومان علیهم السلام دست می یابیم و فعالیت های آنان را حکیمانه، جهت دار و دارای سیر هدایتی منظم و متکامل خواهیم یافت.
تدبر به معنی «نگاه جمعی به هر چیز با لحاظ قبل و بعد آن» است. وقتی این لفظ برای قرآن کریم استفاده می شود، حاکی از وجود تدبیر و حکمت و شیوه‌ای ممتاز در چینش قرآن کریم است.
با اندکی تامل، می‌توان فهمید که تاریخ و وقایع زندگی اهل بیت نیز دارای نوعی تدبیر است و به همین دلیل فهم آن نیازمند تدبر خواهد بود. از این رو تدبر در سیره را می توان «نگرش روشمند و هماهنگ به سیره معصومان» دانست که ثمره آن عبارت است از:
1) پاسخ به بسیاری از شبهه‌ها،
2) پوچی جدایی نظریه جدایی از دین از سیاست
3) و حکیمانه داسنتن سیر هدایتی فعالیت‌های اهل‌بیت.
منبع: کتاب سیره تمدن ساز اهل بیت (حجت الاسلام الهی زاده)
مقام: خاتم النبیاءِ
نام: محمد (صلی الله علیه و آله)
لقب: مصطفی
کُنیه: ابوالقاسم
نام پدر: عبدالله
نام مادر: آمنه
تاریخ تولد: 17 ربیع الاول عامل الفیل
محل تولد: مکه معظمه
مدت نبوت: 23 سال
تاریخ شهادت: 28 صفر
علت شهادت:
نام قاتل:
محل دفن: مدینه طیبه
شماره فرزندان :
در نگاه تدبری، تمدن توحیدی به دو عصر «رسالت» و «امامت» تقسیم می‌شود. در عصر رسالت اسلام ناب توسط پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) تاسیس می‌شود و در عصر امامت این اسلام ناب توسط حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) و 12 امام معصوم (علیهم‌السلام) حفظ می‌شود.
عصر رسالت (پیامبر اعظم) خود دو دوره دارد: دوران مکه که جریان‌سازی فردی و گروهی انجام می‌شود و دوران مدینه که تاسیس جامعه و حکومت دینی و تبلیغ جهانی اتفاق می‌افتد.
منبع: کتاب سیره تمدن ساز اهل بیت (حجت الاسلام الهی زاده)